Wybór papieża
 Początkowo papieże wybierani byli większością głosów przez lud rzymski.
Klasztor w Cluny zaproponował odejście od tej zasady na rzecz wyboru papieża przez grono kardynałów.
W ten sposób Kościół miał jakoby zerwać z zależnością od władzy świeckiej.
Moim zdaniem chodziło raczej o odejście od demokratycznych form wyboru na rzecz autokratycznych decyzji
ścisłego grona zarządzającego Kościołem.
Reforma ta została wprowadzona za pontyfikatu Mikołaja II (1059-1061).
Trudno się było pogodzić władcom i możnowładcom z utratą wpływów na wybór papieża.
Ostatecznie jednak ten sposób wyboru w zamkniętym kręgu kardynałów został w Kościele przyjęty.
Konstytucja mówiąca o kardynałach, którzy dokonują wyboru, określa ich liczbę:
W aktualnych uwarunkowaniach historycznych wymiar uniwersalny Kościoła wydaje się wystarczająco ukazany
przez Kolegium stu dwudziestu Kardynałów wyborców, pochodzących ze wszystkich części świata
i bardzo zróżnicowanych kultur.
Obecnie w wyborze papieża może uczestniczyć 117 kardynałów, którzy spełniają warunki przewidziane Konstytucją.

Papież określił także w sposób wyraźny, że żadna władza świecka nie może ingerować w konklawe.
Dlatego kardynałowie, którzy zbierają się dla dokonania wyboru następcy św. Piotra, zamieszkują w Watykanie
i nie utrzymują w tym czasie kontaktów ze światem.
Podczas trwania wyboru mieszkania Kardynałów elektorów i wszystkich osób współpracujących w regularnym przebiegu samego wyboru znajdują się one w odpowiednich pomieszczeniach Państwa Watykańskiego.
Ma ono zapewnić im spokój i odpowiednie skupienie jakiego wymaga od elektorów akt tak istotny dla całego Kościoła.
Jako miejsce dla dokonania wyboru wskazano kaplicę sykstyńską.


Na pierwszym zgromadzeniu w okresie wakatu kardynałowie składają przysięgę zachowania
Konstytucji Universi Dominici Gregis, w sposób ściśle określony:
"My, Kardynałowie Świętego Kościoła Rzymskiego, stopnia biskupiego, prezbiterskiego i diakońskiego,
przyrzekamy, zobowiązujemy się i przysięgamy, wszyscy i każdy z osobna, ściśle i wiernie zachować
wszystkie normy, zawarte w Konstytucji apostolskiej Universi Dominici gregis, i skrupulatnie dochować tajemnicy o tym wszystkim, co w jakikolwiek sposób miałoby związek z wyborem Biskupa Rzymskiego, lub co ze swej natury,
w czasie wakatu Stolicy Apostolskiej, wymagałoby takiej tajemnicy."

Potem każdy Kardynał powie: I ja, N. Kardynał N., przyrzekam, zobowiązuję się i przysięgam. A kładąc rękę na Ewangelii doda: Tak mi dopomóż, Panie Boże i te Święte Ewangelie, których ręką moją dotykam.
Następnie kardynałowie podejmują decyzje w następujących sprawach:

a) ustalenie dnia, godziny i sposobu przeniesienia ciała zmarłego papieża do Bazyliki Watykańskiej,
 oraz sposobu oddania czci przez wiernych

b) ustalenie wszystkiego co niezbędne dla ceremonii pogrzebowych uroczystości mają trwać przez 9 dni, natomiast sam pogrzeb powinien się odbyć pomiędzy 4 a 6 dniem od momentu śmierci

c) przygotowanie odpowiednio mieszkań dla kardynałów, którzy biorą udział w konklawe w domu św. Marty,
specjalnie w tym celu wybudowanym

d) przeczytanie dokumentów pozostawionych przez zmarłego papieża dla Kolegium Kardynalskiego

e) dopilnowanie zniszczenia pieczęci zmarłego papieża oraz anulowanie ?pierścienia rybaka

f) przez losowanie wyznaczyć mieszkania dla elektorów

g) wyznaczyć dzień i godzinę rozpoczęcia konklawe

W momencie śmierci papieża wszelkie urzędy Stolicy Apostolskiej zostają zawieszone jedynym wyjątkiem jest urząd Kardynała Kamerlinga oraz Penitecjarza Większego, którzy wykonują zwyczajne zadania.

Termin konklawe winien być wyznaczony pomiędzy 15 a 20 dniem od śmierci papieża.
Kardynałowie elektorzy powinni poczekać piętnaście pełnych dni na nieobecnych Kardynałów;
Kolegium Kardynałów ma jednak prawo odłożenia, jeśli są poważne motywy, początku wyboru na kilka dalszych dni.
Ale po upływie maksymalnie dwudziestu dni od rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej wszyscy obecni Kardynałowie elektorzy są zobowiązani przystąpić do wyboru.
W trakcie trwania konklawe kardynałowie są zobowiązani do powstrzymania się od jakiejkolwiek wymiany korespondencji, łączności telefonicznej czy innej z osobami spoza grona kardynalskiego.

Wybór papieża rozpoczyna uroczysta Msza św. koncelebrowana przez elektorów w Bazylice św. Piotra.
Msza ta odbywa się w godzinach porannych. Po południu, przy śpiewie hymnu do Ducha Świętego, kardynałowie gromadzą się w Kaplicy Syktyńskiej. Za jej przygotowanie odpowiada Kardynał Kamerling. Następuje złożenie przysięgi i wówczas wszystkie osoby towarzyszące muszą Kaplicę Sykstyńską opuścić, drzwi zostają zamknięte. Kardynałowie wsłuchują się w rozważanie o doniosłości wyboru następcy Piotra. Następnie rozpoczynają się czynności bezpośrednio związane z wyborem. Kardynałowie nie mogą ujawnić nic, co jest związane z samym głosowaniem i wyborem w czasie trwania konklawe, a po jego zakończeniu tylko wtedy, gdy nowy papież wyrazi zgodę, i tylko w tym zakresie, na jaki zgoda została wyrażona. Nie wolno także dokonywać nagrań z przebiegu konklawe.

Wybór papieża jest wyborem tajnym. Nie ma już wyboru przez aklamację, czy na drodze kompromisu.
Aby nowy papież został wybrany, musi uzyskać 2/3 głosów, a jeżeli liczba elektorów nie jest możliwa do podzielenia na trzy równe części, musi uzyskać jeden głos więcej. A zatem, jeżeli w konklawe weźmie udział 117 kardynałów,
do ważności wyboru będzie wymagane 78 głosów, gdyby jednak było ich 118 (jeden z kardynałów nie jest znany światu, wyniesiony do godności in pectore), do ważności wyboru wymaganych jest 79 głosów.

W pierwszym dniu odbywa się jedno głosowanie, w godzinach popołudniowych. Już wówczas może być dokonany wybór. Jeżeli jednak by nie nastąpił, to w kolejnych dniach odbywają się po 2 głosowania, rano i wieczorem. Kardynałowie na prostokątnej karcie do głosowania wpisują imię i nazwisko kandydata, a następnie wg kolejności podchodzą do głosowania z widoczną kartą, przed ołtarzem wypowiada słowa:
"Powołuję na świadka Chrystusa Pana, który mnie osądzi, że mój głos jest dany na tego, który - według woli Bożej-
powinien być, moim zdaniem, wybrany."
Następnie składa swój głos do urny. Następnie trzej kardynałowie dokonują obliczenia głosów. Karty odczytane przez
komisję liczącą głosy zostają przebite igłą i nawleczone na nitkę, a po ostatnim głosie nić zostaje zawiązana.
Po ponownym przeliczeniu głosów karty do głosowania zostają spalone.
Podobnie wszelkie notatki związane z liczeniem głosów muszą być spalone. Natomiast Kardynał Kamerling po przeprowadzonym głosowaniu sporządza notatkę, która później zostaje przekazana nowemu papieżowi i umieszczona w archiwum. Notatka ta zamknięta w kopercie, opieczętowana, nie może być otwarta bez zgody papieża.

Jeżeli po trzech dniach od rozpoczęcia konklawe, żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej ilości głosów,
konklawe zostaje zawieszone na jeden dzień, który należy poświęcić modlitwie. Ponownie przerwa taka musi nastąpić po kolejnych 7 głosowaniach, jeżeli wybór nie zostanie dokonany. Zawsze jednak wybór musi być dokonany większością absolutną 2/3 głosów.

W trakcie wyborów żaden z elektorów nie może zgłosić weta wobec kandydata na urząd papieski, a nawet życzenia (ekskluzywy), ani na forum, ani prywatnie w rozmowie z kardynałami, ani w sposób pisemny, ani ustny. Jeżeli coś takiego by się stało, kardynał elektor zaciąga karę ekskomuniki przez sam fakt takiego działania.
" Na mocy świętego posłuszeństwa i pod karą ekskomunika latae sententiae zabraniam wszystkim i poszczególnym Kardynałom elektorom obecnym i przyszłym, jak również Sekretarzowi Kolegium Kardynałów, oraz wszystkim innym uczestniczącym w przygotowaniu i wykonaniu tego, co jest konieczne do wyboru, przyjęcia pod jakimkolwiek pretekstem,
od jakiejkolwiek władzy cywilnej zadania zgłoszenia weta lub tak zwanej ekskluzywy,
także w formie prostego życzenia, czy też wyrażenia go zarówno wobec zebranego razem całego Kolegium elektorów,
jak i wobec poszczególnych elektorów - na piśmie lub słownie, tak wprost i bezpośrednio, jak pośrednio lub poprzez innych,
tak przed rozpoczęciem wyboru, jak w czasie jego przebiegu. Należy rozumieć, że taki zakaz rozszerza się na wszystkie możliwe oddziaływania, sprzeciwy, życzenia, przez które władze świeckie jakiegokolwiek porządku i stopnia lub jakiekolwiek grupy ludzi czy też poszczególne osoby chciałyby ingerować w wybór Papieża.
W ten sposób wykluczona została możliwość oddziaływania osób trzecich, co miało miejsce w historii, na wybór papieża.

Kiedy wybór zostanie dokonany, kandydat musi wyrazić zgodę na przyjęcie godności.
"Czy przyjmujesz twój kanoniczny wybór na Biskupa Rzymskiego ? "
A kiedy zgoda zostanie wyrażona, pada kolejne pytanie o wybór imienia. Elekt, po wyrażeniu zgody, jeżeli jest biskupem, od razu staje się Biskupem Kościoła Rzymskiego i Głową Kolegium Biskupów, obejmuje pełnię władzy i natychmiast może ją wykonywać. Jeżeli nie posiada godności biskupa, natychmiast po wyborze powinien być konsekrowany.
Elektorzy oddają cześć nowo wybranemu papieżowi. Następnie pierwszy z kardynałów diakonów ogłasza wybór papieża: "Habemus papam mamy papieża".
Wybrany papież udziela błogosławieństwa Urbi et Orbi (Miastu i Światu).